/ واحدها سازمانی  /  واحد کنترل و تضمین کیفیت   /  تست ها و آزمایشات

 تست ها و آزمایشات 

تعیین صحیح مناسب بودن تولید محصول براساس معیارها و استانداردهای مشخص و روش های آزمایش پذیر، تست گفته می شود.  آزمایش های صنعتی در همگام صنعت با هدف اندازه گیری خواص مکانیکی ، در طی فرآیند تولید دکانترسانتریفیوژ (decanter centrifuge)، پمپ کولینگ تاور(cooling tower pump) و دیگر محصولات تولیدی این واحد صنعتی ، با توجه به معیارهای آزمایش های صنعتی تحت شرایط مخرب یا غیر مخرب، بسته به خواص مصرف انجام می شود.

آزمایش ها در همگام صنعت به گونه ای انجام می شود تا محصول نهایی دکانتر سانتریفیوژ ، پمپ کولینگ تاور، گیربکس سانتریفیوژ،  از هرگونه نقص مخرب و غیر مخرب مبرا شود .

انواع تست های غیر مخرب (NDT)  :

  •  تست چشمی (VT)
  • تست مایع نافذ(PT)
  • تست مغناطیسی(MT)
  • تست رادیوگرافی(RT)
  • تست جریان گردابی(ET)
  • تست التراسونیک(UT)
  • تست اکوستیک امیشن(AME)
  • تست ترمو گرافی (IR)
  • تست نشتی (LT)
  • تست موج هدایت شونده (GWT)

 

  • تست چشمی (VT)

تست چشمی (VT) که مخفف کلمه انگلیسی Visual Testing/Inspection است . قدیمی ترین و اساسی ترین روش آزمایش غیر مخرب است ، اما همچنین قدرت تشخیص بالایی ندارد . تست چشمی فقط عیوبی قابل تشخیص است که باعث تغییر در ظاهر قطعه شده باشند و این بزرگتــرین محدودیت تست چشمی (VT) است .

از تست چشمی (VT) به عنوان اولیــن گام در بازرسی جوش و بازرسی قطعات ساخته شده نام برده می شود ، اگــر قطعه ایی در بازرسی چشمی معیوب شناخته شود در بیش از ۹۰ درصد موارد لازم نیست بــه سراغ انجام سایر روش های تست غیر مخرب NDT برویــم اما اگر از نظر تست چشمی (VT) ، قطعه مشکل نداشت برای اطمینان بیشتر باید تست را با سایر روش های NDT ادامه بدهیم.

  • تست مایع نافذ(PT)

تست مایع نافذ (PT) یکی از متداولتـرین تست غیر مخرب NDT است که مخفف کلمه انگلیسی Penetrant Testing است . در ساخت دکانتر سانتریفیوژ (decantercentrifuge) و پمپ های کولینگ تاور(cooling tower pump)  برای تشخیص نقص سطح قطعات ریخته گری ، قطعات آهنگری و جوشکاری مورد استفاده قرار می گیرد. عیوبی مانند شکستگی‌های مویی و انواع ترک های سطحی با این روش قابل تشخیص است.

اساس تست مایع نافذ (PT) بر خاصیت مویینگی است و این صورت است که ابتداً مایع نافذ در داخل ترک های احتمالی نفوذ می کند و سپس آشکارساز با بیرون کشیدن ، مایع نافذ از داخل منـــافذ سبب آشکــار شدن عیوب می شود.

  • تست مغناطیسی(MT)

تست مغناطیسیMT مخفف کلمه انگلیسی ( Magnetic Test ) است و گاهی اوقات با نام بازرسی ذرات مغناطیسی MPI که مخفف کلمه انگلیسی ( Magnetic Particle Inspection ) است ، شنــاخته می شود . تست غیر مخرب MT یک تست مناسب برای تشخیص نقص سطح و زیرسطحی در مکان های دور از دسترس است ، و اساس آن بر مفهوم نشت شار مغناطیسی است.   

بازرسی ذرات مغناطیسی معمولاً در بیرون از منزل و در مکان های دور افتاده استفاده می شود. این تست مبتنی بر مفهوم نشت شار مغناطیسی (Magnetic Flux Leakage) است. نشت شار مغناطیسی زمانی به وجود می‌آید که در نتیجه وجود ترک در داخل قطعه قطب اضافی N و S به وجود بیـــاید.

 در بازرسی ذرات مغناطیسیMT ، قطعه به صورت مستقیم یا غیرمستقیم آهنربا می شود. در آهنربا شدن قطعه به صورت مستقیم جریان برق مستقیم از داخل قطعه عبور داده می شود که سبب به وجود آمدن و یک میدان مغناطیسی در ماده می شود . در آهنربا شدن قطعه بصورت غیرمستقیم میدان مغناطیسی توسط یک آهنربای دیگر در داخل قطعه تست القا می شود .

از آنجا که ذرات آهن در امتداد خطوط میدان مغناطیسی متمرکز می شوند ، وقتی به قسمتی از قطعه که ترک خورده است می رسند چون در آنجا قطب اضافی N و S وجود دارد ، تجمع می کنند و با همین مکانیزیم بازرس جوش یا بازرس مربوطه می تواند از وجود ترک در قطعه مطلع شود.

  • تست رادیوگرافی(RT)

تست رادیوگرافی RT که مخفف کلمه انگلیسی (Radiographic Test) است . برای بازرسی اجزای مونتاژ شده و یافتن نقص در دکانتر سانتریفیوژ (decantercentrifuge) و یا سازه های دیگر استفاده می شود. در تست رادیوگرافی RT از اشعه الکترومغناطیسی با طول موج کوتاه به شکل فوتون های پر انرژی برای نفوذ در مواد و بازرسی عیوب سطحی و زیر سطحی استــفاده می شود. 

در همگام صنعت اساس بازرسی رادیوگرافی RT بر پایه اختلاف جذب انرژی تابش شده در داخل جسم است در این روش برای نفوذ اشعه به داخل جسم از پرتوهایی با انرژی بالا مانند پرتو ایکس و گاما استفاده می شود . با قرار دادن فیلم در زیر قطعه اشعه های فرستاده شده پس از عبور از داخل جسم اثر خودشان را روی فیلم باقی می گذارند و بازرس فیلم رادیوگرافی یا بازرس جوش با بازرسی این فیلم ها می تواند به عیوب احتمالی موجود در قطعه مانند تخلخل ، حبس ناخالصی و ترک و …. پی ببرد.

  • تست جریان گردابی(ET)

تست جریان گردابی یا تست ادی کارنت ET که مخفف کلمه انگلیسی (Eddy Current Test) است ، برای تشخیص نقص های سطحی و زیرسطحی در قطعات رسانا مورد استفاده قرار می گیرد . این تست بر اساس القای الکترومغناطیسی با گذارندن جریان الکتریسیـــته متناوب از سیم پیچ است . و وجود عیب یا ناپیوستگی در ماده سبب ایجاد اختلال در جریان گردابی می شود. بنابراین کاهش جریان گردابی نشانگر وجود نقص در ماده است. نظارت بر تغییر جریان ، محل وجود عیب را نشان می دهد.

  • تست التراسونیک(UT)

تست التراسونیک یا تست UT یکی از روش های متداول تست غیر مخرب NDT است که مخفف کلمه انگلیسی Ultrasonic Test است ، تست التراسونیک قابلیت تشخیص تقریباً تمام عیوب سطحی و زیر سطحی را دارد به شرط اینکه سطح قطعه صاف باشد . در تست التراسونیک از مبدل متصل به دستگاه تشخیصی برای ارسال امواج صوتی به داخل ماده استفاده می شود و اغلب نیاز به استفاده از یک کوپلنت (مانند روغن یا آب) برای اتصال مبدل و جسم دارد ، که باعث افزایش دقت در نتایج می شود.

دو روش برای دریافت سیگنال وجود دارد. روش اول Reflection یا تأمل که با نام پالس اکو نیز شناخته می شود است ، که مبدل هم سیگنــال را ارسال میکند و هم دریافت می کند و  روش دوم میرایی یا Attenuation است که یک مبدل سیگنــال را ارسال می کند و یک مبدل دیگر آن را دریافت می کند و هر گونه تغییر غیر عادی در سیگنال نشان دهده وجود عیب در داخل قطعه است.

  • تست اکوستیک امیشن(AME)

آکوستیک امیشن یا نشر آوایی (AE) که مخفف کلمه انگلیسی Acoustic Emission است یک روش تست غیر مخرب NDT است که در آن با استفاده از سینگنال آکوستیک فرکانس بالا (در محدوده ۱۰KHZ  تا ۱۰۰KHZ گاهاً این فرکانس میتواند تا ۱MHZ باشد) است . این سیگنـال که از درون اجسام و قطعات دریافت می شود و با تحلیل سیگنال های خروجی می توانیم می توانیم عیوب را مشخص کنیم .

عمده کاربرد آکوستیک امیشن در موارد زیر است :

  • تست ترمو گرافی (IR)

تست ترموگرافی برای برای یافتن ترک ها،حفره ها و سایر نقص ها در  لوله ها، قطعات جوشکاری شده و سایر قطعات فلزی یا پلاستیکی استفاده می شود.

اساس تست حرارتی بر تابش اجسام است ، بطور کلی هر جسم از خود اشعه تابش ساطع می کند و هرچه یک جسم انرژی بیشتری داشته باشد ، اشعه بیشتری از خود ساطع می کند. در تست ترموگرافی از دوربین های مادون قرمز برای دیدن تابش طیف مادون قرمز و ایجاد تصویری از الگوهای حرارتی در سطح یک جسم استفاده می کند.

برای تست ترموگرافی دو رویکرد وجود دارد:

منفعل یا Passive: در این روش دمای سطح قطعه اندازه گیری می شود ، و دمای نقاط مختلف جسم با نقاط کناری مقایسه می شود و نتایج نمایش داده می شوند.

فعال یا Active: در این روش تغییر دمای نقاط سطح جسم پس از اعمال منبع حرارتی مورد بررسی قرار می گیرد.

  • تست نشتی (LT)

تست نشتی یا LT یکی دیگر از تست غیر مخرب NDT است که مخفف کلمه انگلیسی Leak Testing است ، برای تشخیص ترک یا نشتی در لوله های انتقال سیال مورد استفاده قرار می گیرد . برای ایجاد نشتی در ابتدا نیاز به اختلاف فشار در بیرون و داخل لوله داریم که سیال تمایل دارد از محل با فشار بیشتر به سمت فشار کمتر حرکت کند.

روش های مختلفی برای تست نشتی استفاده می شود ، از جمله:

1- روش افت فشار: در روش افت فشار یا Pressure Decay ، مخزن با یک فشار مشخص پر می شود و از منبع جدا می شود و بعد گذشت زمان فشار هوا در آن مورد بررسی قرار می گیرد و میزان نشت بر اساس تغییر فشار در طول زمان محاسبه می شود.

2- روش جریان هوای فشرده : در روش جریان هوای فشرده یا Mass Airflow ، مخزن به منبع فشار متصل می شود و فشار مخزن ، به اندازه فشار بیرون مخزن ، ثابت نگه داشته می شود و در این حالت سرعت نشت مستقیماً به عنوان سرعت جریان ورودی هوا اندازه گیری می شود.

3- روش مشاهده : روش مشاهده یا Observation ، قطعه مورد نظر در مخزن آب فرو می رود و هر حبابی که شکل می گیرد ، محل نشت را آشکار می کند.

4- روش ردیاب گاز (هلیوم) : روش ردیاب گاز (هلیوم) یا Gas Tracer ، مخزن آب بندی شده در یک محفظه کاملاً ایزوله قرار داده می شود و با استفاده از پمپ خلاء ، داخل مخزن و بیرون آن خلاء نسبی ایجاد میشود و سپس محفظه یا داخل مخزن (یکی از آنها) توسط گاز هلیوم پر می شود ، و با توجه به مقدار گاز از دست رفته در حجم می توان از وجود نشتی داخل مخزن مطلع شد.

  • تست موج هدایت شونده (GWT)

تست التراسونیک موج هدایت شده یا GWT یکی دیگر از تست غیر مخرب NDT است که مخفف کلمه انگلیسی Guided Wave Testing است ، یک روش برای بازرسی خطوط لوله و همچنین ریل های های قطار و سازه های و شفت های طویل است که با استفاده از قرار دادن دستگاه در یک مکان واحد تا ۱۰۰ متر را می توان بازرسی کرد .

اگرچه تست موج هدایت شده یا GWT به عنوان آزمایش التراسونیک با برد طولانی شناخته می شود ، اما این دو روش اساساً متفاوت هستند. GWT از فرکانس پایین تر (۱۰-۱۰۰kHz) استفاده می کند و امواج متقارن محوری به صورت افقی در هر دو جهت در قطعه پخش می شوند.

در تست موج هدایت شده از پالس اکو استفاده می شود، به این معنی که موج هم توسط ترسدیوسر تولید می شود و هم توسط آن دریافت میشود و سیگنال های منعکس شده در صورت وجود عیب در سازه ، دریافت شان با تاخیر و تعجیل زمان همراه بوده که بازرس را از وجود و محل آن آگاه می کند .

آزمون کشش

تست خستگی

تست ضربه

تست سختی شامل :

  • تست سختی برینل
  • تست سختی ویکرز
  • تست سختی راکول